Ainliú Luiche | Taobh Le Taobh | Anótáil Inlíne

An ceaṫraṁadceathrú halt deugdéag.

Ag soseo síos fofaoi leiṫleith go cinnte do’nden ḟíor-ḃunfhíorbhun ór’ónar ḟásadarfhás aicme ĠaeḋilGhaeil, agus d’á n-imṫeaċtaibn-imeachtaí go teaċtteacht do ṀacaiḃMhic MíleaḋMhíle i n-Éirinnin Éirinn.

AdeiridDeir cuid do nacuid de na húġdaraiḃhúdair LaidneLaidine, gurabgur macmhac do Argusd’Argas nó do CecropsChecrops do ġaḃa ghabh flaiṫeasflaitheas ‘Argivorum’ GaeḋealGael; giḋeaḋcé ea, ní féidir sin doa ḃeiṫbheith fírinneaċfírinneach, do ḃríġde bhrí go n-abairndeir S. Augustin gur b’égurbh é am doa ṫionnsgainthionscain flaiṫeasflaitheas na droinge sin an tan rugaḋa rugadh IacobIacób, i gcionni gceann dhá ḃliaḋanbhliain deugdéag agus fiċefiche ar ċeiṫrecheithre ċéadchéad d’éistar éis dílinnedíleann; agus fós, do réirde réir an úġdairúdair ċeudnachéanna, naċnach raiḃeraibh flaiṫeasflaitheas a ṡleaċtashleachta sin ar bun aċtach cúig bliaḋnabliana deugdéag ar ḋádhá ċéadchéad, agus, d’á réir sin, gurabgur i gcionni gceann seaċtseacht mbliaḋanmbliana ar tríthrí fiċidfichid ar shé céadchéad d’éistar éis dílinnedíleann do críoċnuiġeaḋa críochnaíodh flaiṫeasflaitheas na haicme sin. AċtAch ċeanacheana, ní féidir sin doa ḃeiṫbheith fírinneaċfírinneach agus a ráḋ gurabgur ó ArgusArgas nó Cecrops doa ṫiocfaḋthiocfadh GaeḋealGael, óir adeirdeir Hector Boetius i stáirstair na hAlban, agus fós LeaḃairLeabhair GaḃálaGabhála Éireann uile gurabgur rele linn ṀaoiseMhaois doa ḃeiṫbheith ’sansan Éigipt i gceannas ClainneChlainne IsraelIosrael do ḃía bhí GaeḋealGael ’sansan Éigipt. AdeiridDeir, iomorroiomorra, na LeaḃairLeabhair GaḃálaGabhála gurabgur fo’nfaoin am soinsin rug Scota, inġeaniníon ṖaraoFharó Cincris GaeḋealGael do NiulNiúl mac FéiniusaFhéiniusa FarsaiḋFarsaidh micmhic BaaṫBáath micmhic MagógMhágóg; agus is é am fa’rfaoinar ṫionnsgainthionscain MaoiseMaois ceannas feaḋnafeadhna doa ḋéanaṁdhéanamh ar ĊlannaiḃChlanna IsraelIosrael ’sansan Éigipt, i gcionni gceann seaċtseacht mbliaḋanmbliana ndeugdéag agus ceiṫreceithre fiċidfichid ar ṡeaċtsheacht gcéad, ionnusionas do réirde réir an áiriṁáirimh aimsire sin go raiḃeraibh tuairim trí ċéadchéad bliaḋanbliain agus cúig bliaḋnabliana agus dá ḟiċiddaichead re alena gcois, ó aimsir ArgusArgas nó Cecrops go rugaḋrugadh GaeḋealGael, agus, d’á réir sin, níor ḃ’ḟéidirníorbh fhéidir a ḃeiṫbheith ’naina ṁacmhac ag ArgusArgas nó ag Cecrops dó.

Cibé adéaraḋa déarfadh gurabgur ó’nón nGréig doa ġluaisghluais GaeḋealGael do’ndon Éigipt, agus gurabgur uime adeirṫeara deirtear gurabgur ó’nón Scitia do ċuaiḋa chuaigh do’ndon Éigipt, do ḃríġde bhrí gurabgur ó ṫalaṁthalamh CetimChetim (mar ṡaoileasa shíleann úġdarúdar d’áiriṫeáirithe) do ṫriallthriall, agus, d’á réir sin, go n-abairndeir gurabgurb ionann Scitia agus iaṫiath na sceaċsceach: ‘iaṫiath,’ iomorroiomorra, an tan tuigṫeara thuigtear ar son an ḟocailfhocail seo ‘fearonnfearann’ é, bíḋbíonnth’ nó ‘dh’naina ḋeireaḋdheireadh, mar atáidatá iaṫiathiaḋiamh, giḋeaḋcé ea, an tan scríoḃṫara scríobhtar an focal soseo, Scitia, ní ḃíbhíonn ‘c’ i n-aina lár mar baḋba cóirchóir ’naina ṡaṁailshamhail dode ċoṁḟocalchomhfhocal, agus fós, ní ḃíbhíonnth’ nó ‘dhi n-aina ḋeireaḋdheireadh: agus, d’á réir sin, ní ḟuilníl aċtach baraṁailbarúil gan barántasbharántas a ṁeasmheas gurabgurb ionann Scitia, do réirde réir sanasáin GaeḋilgeGhaeilge, agus talaṁtalamh na sceaċsceach.

Is lag, mar an gceudnagcéanna, an suiḋiuġaḋsuíomh ar ĠaeḋealGhael doa ṫeaċttheacht ó’nón nGréig do réirde réir a ḃunaḋasabhunúis, a ráḋ go mbíoḋmbíodh ċosṁaileascosúlacht ag slioċtsliocht ĠaeḋilGhaeil, i mbeusaiḃmbéasa, i nósaiḃnósanna, agus i gcluiṫiḋiḃgcluichí rele GreugaiḃGréagaigh, agus, uime sin, go n-aibeorṫaoin-abrófaí gurabgur ó ĠreugaiḃGhréagaigh tángadara thángadar. Óir gaċgach gaḃáltasgabháltas táiniga tháinig i n-Éirinnin Éirinn d’éistar éis dílinnedíleann, aċtach Fine GaeḋealGael agus Clanna NeiṁeaḋNeimhidh aṁáinamháin, is ó’nón nGréig tángadara thángadar, [mar atá ParṫolónParthalán ó ṀigdoniaMhigdonia, Fir BolgBholg ó’nón TraciaTráicia agus TuaṫaTuatha Dé Danann ó’nón AċaiaAchaia; mar a ḃfuilbhfuil BeotiaBoeotia agus CaṫairCathair na hAiṫnehAithne,] do réirde réir mar d’ḟoillsiġeamara d’fhoilsíomar ṫuasthuas i n-aina ngaḃáltasngabháltas fofaoi seaċseach ainm gaċgach áite as ar’ar ṫriallsadthrialladar i nGréig.

Ar an aḋḃarábhar soinsin, gion go raḃadarraibh na nóisnósanna nó na beusabéasa úd na nGreugaċnGréagach ag Fine GaeḋealGael roimh dteaċttheacht i n-Éirinnin Éirinn dóiḃdóibh, dob’ ḟéidirb’fhéidir leóleo a ḃfóġluimbhfoghlaim ó iarṁariarmhar ḞearFhear mBolg agus TuaṫaTuatha Dé Danann, do ḃía bhí rómparompu i n-Éirinnin Éirinn; agus a ḃfágḃáilbhfágáil ar aiṫiḋetaithí ag a slioċtsliocht d’á n-éis, gion go raḃadarrabhadar féin ’sansa nGréig riaṁriamh, ná GaeḋealGael, ná neaċneach eile d’ádár dtáinigtháinig rómparompu.